Αυνανισμός: Από την «εκφυλιστική νόσο» στο κυνήγι της απόλαυσης

Η ιστορία του αυνανισμού εμπεριέχει στην ουσία όλη την ιστορία της σεξουαλικότητας! Είναι απορίας άξιο πώς μια απλή και σε γενικές γραμμές χρήσιμη συνήθεια συγκέντρωσε το ενδιαφέρον της ανθρωπότητας, αλλά και της τότε επιστήμης. Ο λόγος μοιάζει σήμερα απλός. Ηθική και εκκλησία συνεργάστηκαν στενά επί πολλούς αιώνες με τη βοήθεια της ιατρικής, για να βγάλουν από τη ζωή των ανθρώπων οτιδήποτε είχε σχέση με την ηδονή. Η σεξουαλική επαφή όφειλε να παραμείνει μία καθαρά αναπαραγωγική λειτουργία και ο οργασμός το «δωράκι» του άντρα που επιτέλεσε το καθήκον του.

Τα γραπτά κείμενα των περασμένων αιώνων επιβεβαιώνουν αυτές τις απόψεις. Τον 19^ο αιώνα τα αγόρια των καλών οικογενειών χρησιμοποιούσαν ειδικές ζώνες και εσώρουχα, προκειμένου να ασκούνται στην εγκράτεια και έτσι να αποφεύγουν την «εκφυλιστική νόσο», που παρέλυε το πνεύμα και το σώμα. Κατάλοιπο της εποχής είναι η λέξη “μαλάκας”, τόσο διαδεδομένη σήμερα στους νέους, που παραπέμπει σε άνθρωπο με διαταραγμένη πνευματική λειτουργία, λόγω αυνανισμού.

Χρησιμοποιήθηκαν επίσης ειδικές συσκευές που ειδοποιούσαν τους γονείς όταν το παιδί επιχειρούσε να αυνανιστεί. Η θεραπεία της μαλακίας περιλάμβανε την αποφυγή θέας ερωτικών αντικειμένων και εικόνων, εξαντλητικούς περιπάτους στη φύση, ψυχρολουσίες και ψυχρές πλύσεις του πέους, καθαρτικά και βρωμιούχο κάλιο. Παθολογική κατάσταση εθεωρείτο και η ονείρωξη, η αντιμετώπιση της οποίας γινόταν με ανάλογες «θεραπείες».

Οι φωτισμένες απόψεις περί αυνανισμού εισήχθησαν και στην Ελλάδα. Φαίνεται πως ο πρώτος που τις κατέγραψε ήταν ο γιατρός Κωνσταντίνος Καρδαμάτης, στο βιβλίο του «Περί αυνανισμού», που κυκλοφόρησε το 1886.

Περισσότερο δημοφιλές έγινε το βιβλίο του γιατρού Τιμολέοντα Καρδαρά «Πρακτική ιατρική των οικογενειών», που κυκλοφόρησε το 1891. Ο Καρδαράς απευθύνεται άμεσα στους αυνανιζόμενους και τους λέει ότι δεν θα κατορθώσουν να αποφύγουν ούτε την εξασθένηση της μνήμης, ούτε την απώλεια της λογικής. Και αν μεν η φύση τους έπλασε ευφυείς θα καταλήξουν μέτριας νοημοσύνης, αν δε, η φύση τους προίκισε με μέτρια νοημοσύνη, τότε θα καταλήξουν ηλίθιοι! Προτείνει για θεραπεία του αυνανισμού μακρινούς περιπάτους, γυμναστική, λίγο φαγητό, κρεβάτι με σκληρό στρώμα και βρωμιούχο κάλιο. Αν δεν πετύχει η θεραπεία, ο γιατρός προτείνει σαν τελευταίο θεραπευτικό στάδιο το γάμο!

Οι απόψεις άλλαξαν μετά το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Είχαμε μπει άλλωστε δυναμικά στον αστερισμό της λατρείας του σώματος. Όμως ο γιατρός Γεώργιος Ζουράρις δικάστηκε στο Έκτακτο Στρατοδικείο για το βιβλίο του «Ο αυνανισμός, το πάθος εις το φως της επιστήμης» διότι «με το ανήθικο σύγγραμμά του υπονόμευσε το μαχητικό φρόνημα του στρατεύματος».

Σήμερα γνωρίζουμε καλά ότι ο αυνανισμός είναι μια γνωριμία με το ίδιο μας το κορμί και μια προετοιμασία για τη μετέπειτα σεξουαλική μας ζωή. Αρκεί να μη μείνουμε για πάντα στην προετοιμασία. Είναι επίσης καλά γνωστό ότι πρακτικά το σύνολο των αγοριών αυνανίζεται και το 70% περίπου των κοριτσιών.

Εκείνο που αλλάζει με τα χρόνια είναι η μέση ηλικία έναρξης του αυνανισμού. Σύμφωνα με έρευνα του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου παρατηρείται γενικά μείωση της μέσης ηλικίας έναρξης του αυνανισμού στους έφηβους άντρες. Από μέση ηλικία έναρξης 15,3 ετών πριν από 50 χρόνια και 13,2 ετών πριν 30 χρόνια, σε χαμηλότερη των 11 ετών σήμερα. Κύρια αιτία για το φαινόμενο αυτό είναι η πληθώρα ερωτικών μηνυμάτων που δέχονται οι νέοι από το ίντερνετ και τα ΜΜΕ γενικότερα. Ανάλογα αυξάνει και το ποσοστό των κοριτσιών που αυνανίζονται. Να σημειώσουμε πάντως ότι ένα ποσοστό γυναικών δοκιμάζει τον αυνανισμό μετά την πρώτη του σεξουαλική επαφή.

Η «αθώωση» του αυνανισμού στις μέρες μας από την κοινωνία και την επιστήμη καλό είναι να συνοδεύεται από κάποια σχετικά σχόλια και διευκρινίσεις.

Ένα πρώτο σχόλιο αφορά στους ενήλικους άντρες που αυνανίζονται. Έχει ουσιαστική σημασία το κίνητρο για αυνανισμό.. Σε περιόδους έλλειψης ερωτικής συντρόφου είναι λογικό και αναμενόμενο για έναν άντρα να αυνανίζεται, δίνοντας διέξοδο στην ερωτική του επιθυμία. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ερωτικό μήνυμα στον εγκέφαλο, άρα και αντανακλαστική στύση. Το μήνυμα αυτό είναι συνήθως φαντασιωσικό και ευοδώνει τη διαδικασία μέχρι τον οργασμό. Αν όμως ο αυνανισμός γίνεται χωρίς ερωτική επιθυμία με μόνο στόχο να τσεκάρουμε τη στύση μας, τότε δεν υπάρχει ερωτικό μήνυμα στον εγκέφαλο, άρα δυσκολεύεται η επίτευξη στύσης ή είναι και εντελώς αδύνατη. Στην περίπτωση αυτή κινδυνεύουμε να βρεθούμε με μία στυτική δυσλειτουργία, που δημιουργήσαμε μόνοι μας!

Σε παρόμοιο αποτέλεσμα θα οδηγήσουν και οι συχνοί αυνανισμοί, που στην πραγματικότητα λειτουργούν απλά αγχολυτικά, σαν στόχος διαχείρισης του άγχους. Πολλοί αγχώδεις άντρες πιστεύουν ότι απαλλάσσονται από κάθε λογής άγχος μέσω του αυνανισμού. Η αγχόλυση όμως αυτή είναι μικρής διάρκειας, με αποτέλεσμα τους πολύ συχνούς αυνανισμούς. Επειδή η διαδικασία γίνεται χωρίς ερωτικό μήνυμα στον εγκέφαλο, συχνά οδηγεί σε πρόβλημα στύσης.

Για τα νεαρά αγόρια ο αυνανισμός είναι η συνηθισμένη προπόνηση για τη μετέπειτα σεξουαλική ζωή. Η διαδικασία αυτή κάποτε πρέπει να τελειώνει, με την έννοια της αρχής της πλήρους σεξουαλικής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι ο νεαρός άντρας έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία αναζήτησης σεξουαλικής ταυτότητας και νιώθει ικανός να διεκδικήσει μία ερωτική σύντροφο. Αν αυτές οι διαδικασίες δεν ολοκληρωθούν είναι δυνατό να παραμείνει ο άντρας για αρκετά χρόνια στη διαδικασία του αυνανισμού. Αν δοκιμάσει με μεγαλύτερη ηλικία να κάνει σεξ θα έχει να αντιμετωπίσει πέρα από ζητήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και θέματα απειρίας και αδεξιότητας, που θα οδηγήσουν σε νέα ματαίωση. Με άλλα λόγια οι καλές επιδόσεις στον αυνανισμό δεν οδηγούν υποχρεωτικά και σε καλό σεξ!

Οι αμοιβαίοι αυνανισμοί στο ζευγάρι αποτελούν υγιές κομμάτι των προκαταρκτικών στο σεξ. Στην πραγματικότητα μάλιστα δεν πρόκειται για αυνανισμό, αφού συμμετέχει και ο ερωτικός σύντροφος. Το ζητούμενο είναι αν οδηγούν σε ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Αν όχι, τότε η έννοια του φυσιολογικού παρερμηνεύεται ή κακοποιείται κατά βούληση.

Πριν λίγες μέρες πήρα ένα μήνυμα από νεαρό τεχνοκράτη, ηλικίας 32 ετών. Ζητούσε οδηγίες για να αυξήσει την ηδονή κατά τον αυνανισμό, χωρίς ενδιαφέρον για ολοκλήρωση της σεξουαλικής επαφής. Στην πραγματικότητα δεν τον ενδιέφερε η ερωτική σχέση, αλλά μόνο ο αυνανισμός μέσω ίντερνετ. Πολλά παρόμοια περιστατικά εμπίπτουν στο πλαίσιο της καταναγκαστικής σεξουαλικής συμπεριφοράς και τα άτομα αυτά θα έχουν μεγάλη δυσκολία λειτουργίας σε μία ερωτική σχέση, αν το επιθυμήσουν στο μέλλον. Βέβαια στα χρόνια της ατομικιστικής ηθικής, που οι άνθρωποι συνδυάζουν μοναχικότητα, ατομισμό σ’ ένα πλαίσιο άκρατου εγωισμού, ίσως ο αυνανισμός να αποτελεί την εύκολη επιλογή. Όμως κάθε επιλογή που δεν εμπεριέχει τη δυνατότητα ή την έννοια της αναπαραγωγής φαίνεται ότι κάποια στιγμή δυσκολεύει τους ανθρώπους.

Ζήσης Παπαθανασίου

Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας, Σεξολόγος

Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου