Καλοί γονείς, αδιάφοροι εραστές

Το μοντέλο της ελληνικής οικογένειας υπήρξε επί πολλές γενεές απόλυτα παιδοκεντρικό. Κύριος στόχος του γάμου ήταν η απόκτηση και το μεγάλωμα των παιδιών, στο οποίο αφιερώνονταν οι δύο γονείς με τη βοήθεια και τη συνδρομή των παππούδων. Η απόκτηση μικρού αριθμού παιδιών, συνήθως ένα ή δύο, εξυπηρετούσε τη δυνατότητα περισσότερων παροχών, προκειμένου οι γονείς να κάνουν τα παιδιά τους άξιους, ικανούς και πετυχημένους πολίτες.

Η φροντίδα αυτή μεγιστοποιήθηκε στη διάρκεια των δύο τελευταίων γενεών με εντυπωσιακή αύξηση των παροχών. Στη μέση αστική τάξη στην καλή ανατροφή των παιδιών προστέθηκαν νταντάδες, καθηγητές ξένων γλωσσών, γυμναστές, δάσκαλοι χορού, μπαλέτου, πολεμικών τεχνών, φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα. Είναι συζητήσιμο αν οι παροχές αυτές οδήγησαν στην παραγωγή ικανότερων και ευτυχέστερων παιδιών. Η απουσία των γονιών από το σπίτι και η ανάγκη βιοπορισμού φαίνεται ότι δεν δικαίωσαν το μοντέλο της μητρότητας και της πατρότητας με οποιαδήποτε θυσία.

Από την άλλη μεριά το σύγχρονο ευζήν, βασισμένο στη λογική του να περνάμε καλά, οδήγησε τους ανθρώπους στην αντίληψη ότι η ευτυχία περνάει μέσα από την καλή συντροφική και ερωτική ζωή των γονιών. Η άποψη αυτή ήταν φυσικό να οδηγήσει στην έκρηξη διαζυγίων που ακολούθησε. Φαίνεται δηλαδή ότι η μέση ελληνική οικογένεια δεν μπόρεσε να βρει ισορροπίες ανάμεσα στο ευζήν των γονιών και το ευζήν των παιδιών, σε μια εποχή που το ενδιαφέρον για γονιμότητα μετατράπηκε σε ενδιαφέρον για σεξουαλική ικανοποίηση.

Η πορεία αυτή της ελληνικής οικογένειας οδήγησε σε συγκεκριμένες και σημαντικές παρατηρήσεις. Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι σήμερα τα ζευγάρια λειτουργούν περισσότερο εγωϊστικά, προσπαθώντας να κυνηγήσουν τη δική τους ευτυχία μέσα από μια ποιοτική συντροφική και σεξουαλική σχέση. Το ενδιαφέρον για γονιμότητα μετατοπίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και πολλές φορές ξεθωριάζει με την πάροδο του χρόνου ή και καταργείται με τη διάλυση της σχέσης.

Μια δεύτερη παρατήρηση είναι η εμφανής δυσκολία που έχουν οι Έλληνες να παίζουν συγχρόνως και με την ίδια επιτυχία το ρόλο του εραστή, του συζύγου, του γονιού, του συντρόφου και του πετυχημένου επαγγελματικά ανθρώπου. Ας μην ξεχνάμε ότι η γενιά που μεγαλώνει σήμερα παιδιά είναι η δεύτερη γενιά εργαζόμενων γυναικών. Στη δυτική Ευρώπη μπορεί να είναι η δέκατη ή η εικοστή.

Τοκετός: το μεγάλο σοκ της σεξουαλικότητας

Τα μισά ζευγάρια στην Ελλάδα τοποθετούν χρονικά την έναρξη προβλημάτων στο σεξ την εποχή της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Ιδιαίτερη επιβάρυνση στο σεξ υπάρχει στα ζευγάρια που ακολούθησαν εξαντλητικές θεραπείες γονιμότητας και κυρίως θεραπείες που διαχωρίζουν το σεξ από τη γονιμότητα, όπως είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση. Άλλωστε είναι καλά γνωστό ότι οι μισοί άνδρες που εμπλέκονται σε ελέγχους και θεραπείες υπογονιμότητας θα αποκτήσουν κάποιο μικρό ή μεγάλο πρόβλημα στο σεξ. Ιδιαίτερα επιβαρυμένα είναι τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σεξ πριν επιχειρήσουν να αποκτήσουν παιδί.

Οι λόγοι για τους οποίους επηρεάζεται αρνητικά η σεξουαλικότητα του ζευγαριού κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την περίοδο της λοχείας είναι πολλοί και αρκετά περίπλοκοι. Το ενδιαφέρον της γυναίκας για τη μητρότητα επικαλύπτει πολλές φορές το ενδιαφέρον για σεξουαλικότητα, ενώ η πατρότητα επικαλύπτει σε μικρότερο βαθμό τη σεξουαλικότητα.

Ακόμα οι εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου ή τα προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη επιβάλλουν πολλές φορές αποχή στο ζευγάρι. Αποχή επιβάλλεται και κατά την περίοδο της λοχείας.

Η υπερβολική λήψη βάρους από τη γυναίκα, φαινόμενο συνηθισμένο στην Ελλάδα, δημιουργεί αισθητικά προβλήματα και στους δύο συντρόφους. Οι ορμονικές αλλαγές επίσης, με τη χαρακτηριστική αύξηση της προλακτίνης στον γυναικείο οργανισμό, οδηγούν σε ελάττωση της ερωτικής επιθυμίας. Μια καταθλιπτικόμορφη διάθεση στην περίοδο της λοχείας επιδεινώνει την ερωτική διάθεση. Ο υποσυνείδητος φόβος για αλλαγές στα γεννητικά όργανα λειτουργεί επίσης αρνητικά, όπως και ο πανικός στο σπίτι από την παρουσία του παιδιού.

Μοναδικός τρόπος για να ξεπερνούμε τα θέματα γονεϊκότητας και σεξουαλικότητας είναι να τα γνωρίζουμε και να τα αντιμετωπίζουμε έγκαιρα, πριν χαλάσει η σχέση. Γιατί η γνώση είναι δύναμη!

Ζήσης Παπαθανασίου

Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας - Σεξολόγος

Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου