Υπάρχουν ακόμα «λευκοί γάμοι»;

Ο όρος «λευκός γάμος» χρησιμοποιείται για να ορίσουμε το γάμο χωρίς ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Ίσως ακούγεται οξύμωρο να υπάρχουν τέτοιοι γάμοι στην εποχή μας και μάλιστα να συντηρούνται και να αντέχουν στο χρόνο! Όμως το φαινόμενο δεν έχει εκλείψει στα χρόνια της σεξουαλικής απελευθέρωσης και ίσως να μην εκλείψει ποτέ, όσο θα υπάρχουν άνθρωποι που φτάνουν στο γάμο χωρίς καμιά σεξουαλική εμπειρία, αποτέλεσμα άλλοτε δειλίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης και άλλοτε λόγω θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων και προκαταλήψεων.

Ίσως να μην είχα ποτέ σκεφθεί να ασχοληθώ με τους λευκούς γάμους, αν δεν μου είχε συμβεί πρόσφατα ένα περιστατικό που με συγκλόνισε, με αποτέλεσμα να χαραχτεί βαθιά στη μνήμη μου.

Φθάνοντας πριν από λίγο καιρό στο αεροδρόμιο μιας επαρχιακής πόλης για μια διάλεξη σε ευρύ κοινό, με πλησίασε ένα καλοβαλμένο ζευγάρι πενηντάρηδων μαζί με ένα δωδεκάχρονο αγόρι που κρατούσε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο. Ο μικρός, με υπόδειξη των γονιών του, κατευθύνθηκε προς το μέρος μου και μου πρόσφερε το τριαντάφυλλο. Σαστισμένος από τη χειρονομία άφησα τη βαλίτσα μου να πέσει από το χέρι και προσπάθησα να καταλάβω τι συνέβαινε.

Με δυσκολία κατάφερα να φέρω στη μνήμη μου το ζευγάρι που με είχε επισκεφθεί πριν απο δεκατρία χρόνια περίπου με πρόβλημα λευκού γάμου και επειγόμενο να αποκτήσει ένα παιδί. Πετυχημένοι πολίτες, οικονομικά και κοινωνικά, υψηλής παιδείας και ιδιαίτερα αγαπημένοι είχαν περάσει δεκαπέντε χρόνια έγγαμης συμβίωσης χωρίς σεξ. «Κοιμόμαστε τα βράδια κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου», μου είχε πει χαμογελώντας ο σύζυγος.

Οι λευκοί γάμοι μπορεί να έχουν σχέση με το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο μεγάλωσαν οι άνθρωποι, τις προκαταλήψεις και τις απαγορεύσεις στην οικογένεια γύρω από τη σεξουαλικότητα, την απουσία του ενός γονιού από το σπίτι και τις τραυματικές εμπειρίες που βίωσε ο νέος ή η νέα μέχρι τα χρόνια της ολοκλήρωσης της εφηβείας.

Κοινό λάθος και για τους δύο συντρόφους είναι το γεγονός ότι δεν προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημά τους πριν από το γάμο. Στις περιπτώσεις αυτές ο γάμος λειτουργεί σαν «παγίδα» ή σαν διαδικασία εγκλωβισμού ή αδιεξόδου.

Υπάρχουν λευκοί γάμοι νέων ανθρώπων που σύντομα καταλήγουν σε διαζύγιο, αφήνοντας και στους δύο συντρόφους ατέλειωτα ερωτηματικά και ατέλειωτα «γιατί». Το λάθος στην περίπτωση αυτή είναι ότι το ζευγάρι δεν προσπάθησε να λύσει το πρόβλημά του με τη βοήθεια της Σεξολογίας. Το άλλοθι των ανθρώπων είναι ότι διόγκωσαν τα προβλήματα στο μυαλό τους και τα θεώρησαν αξεπέραστα.

Περιέργως όμως οι πιο πολλοί λευκοί γάμοι δεν καταλήγουν σε διαζύγιο, αλλά οδηγούν σε μακροχρόνια συμβίωση. Ίσως γιατί το συναισθηματικό κομμάτι της σχέσης είναι πολύ δυνατό και με βάση αυτό καθορίζεται η πορεία της συμβίωσης. Δεν πρόκειται άλλωστε για ζευγάρια που ο ένας επέλεξε τον άλλο με κριτήρια εμφανισιακά ή σεξουαλικών επιδόσεων.

Πού εντοπίζεται το πρόβλημα;

Το πρόβλημα πρακτικά ποτέ δεν αφορά τον ένα μόνο σύντροφο. Από την πλευρά του άνδρα μπορεί να υπάρχει τον πρώτο καιρό καλή στύση, που εύκολα χάνεται λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης και απειρίας. Η συνεχής όμως αποτυχία στις προσπάθειες για σεξουαλική επαφή τον απογοητεύει, με αποτέλεσμα να χάσει οριστικά τη στύση του. Το γεγονός ότι η σύζυγος είναι παρθένα αποτελεί περαιτέρω δυσκολία και πρόσθετη πηγή άγχους.

Από την πλευρά της γυναίκας ο φόβος διείσδυσης και η αγωνία να μη πονέσει, την κάνει αρνητική στην ερωτική επαφή και κάπου βολεύεται όταν η προσπάθεια αναβάλλεται. Η συμπεριφορά της όμως σίγουρα δε βοηθάει στη σεξουαλική έκφραση του άνδρα.

Με το χρόνο οι προσπάθειες για σεξ αραιώνουν, μέχρι που εγκαταλείπονται οριστικά. Άλλοτε πάλι το ζευγάρι βολεύεται με ταυτόχρονους αυνανισμούς. Η αποτυχία οδηγεί στην ακινητοποίηση ως προς την αναζήτηση λύσης. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι πολλά ζευγάρια δεν καταφεύγουν ποτέ σε γιατρό για τη λύση του προβλήματος. Άλλοτε πάλι ξεκινούν ανομολόγητες υποψίες για το ποιος είναι ο φταίχτης. Μερικές φορές ο άνδρας επισκέπτεται ειδικό για να μάθει για την πιθανότητα προβλημάτων κατασκευής του γυναικείου κόλπου και για τη δυνατότητα χειρουργικής επέμβασης.

Άλλοτε πάλι το πρώτο βήμα προς τον ειδικό το κάνει η γυναίκα, αναζητώντας λύση του προβλήματος και απάντηση στα χρόνια ερωτηματικά της. «Μήπως τελικά δεν του αρέσω και δεν τον ελκύω ερωτικά;», «μήπως δεν είναι σωστός άνδρας;»

Συνήθως η απόφαση για ιατρική συμβουλή είναι κοινή. Δύσκολη όμως κι αυτή επειδή πρέπει να ομολογήσουμε μια προσωπική αποτυχία και ματαίωση.

Πολλά ζευγάρια καταφεύγουν στο γιατρό όταν τους πιέσει χρονικά η γονιμότητα, κυρίως από την πλευρά της συζύγου.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Υπάρχουν δύο ηλικιακές ομάδες ζευγαριών που απευθύνονται στους ειδικούς για να λύσουν το πρόβλημα του λευκού γάμου.

Η πρώτη ομάδα αφορά άτομα αρκετά νεαρής ηλικίας, τα οποία επιθυμούν να λύσουν το σεξουαλικό πρόβλημα, χωρίς να πιέζονται χρονικά για την απόκτηση παιδιού. Σ’ αυτή την ομάδα η θεραπευτική λύση είναι η σεξοθεραπεία ζεύγους.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ασκήσεων, το οποίο διαμορφώνεται από ειδικό ψυχολόγο-σεξοθεραπευτή ανάλογα με τις ανάγκες και τα προβλήματα του κάθε ζευγαριού. Τις ασκήσεις δοκιμάζει το ζευγάρι στο χώρο του και επανέρχεται μετά δύο εβδομάδες για να λάβει άλλες ασκήσεις κλιμακούμενης δυσκολίας. Εννοείται ότι έχει προηγηθεί εξέταση από γιατρό σεξολόγο για να αποκλειστούν οργανικά και ανατομικά αίτια. Τα αποτελέσματα της σεξοθεραπείας είναι συνήθως εντυπωσιακά.

Μια άλλη ηλικιακή ομάδα που απευθύνεται σε ειδικούς είναι σε μεγαλύτερη ηλικία και αγχωμένη από τον κίνδυνο να μην αποκτήσουν παιδί. Η ταυτόχρονη αντιμετώπιση προβλήματος λευκού γάμου και γονιμότητας συνήθως δεν είναι επιτυχής. Είναι ανάγκη να δώσει το ζευγάρι προτεραιότητα στο ένα από τα δύο ζητήματα. Λογικότερο φαίνεται το να ξεπεραστεί πρώτα το πρόβλημα στο σεξ και να έλθει αυτόματα και η γονιμότητα.

Μερικά ζευγάρια με τη σύζυγο γύρω στα σαράντα επιλέγουν ως πρώτο θέμα αντιμετώπισης το θέμα της γονιμότητας. Σ’ αυτές όμως τις περιπτώσεις η λύση είναι η καταφυγή σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (τεχνητή γονιμοποίηση ή εξωσωματική γονιμοποίηση). Τα ζευγάρια αυτά, ζώντας στη συνέχεια τη χαρά της γονιμότητας παραμελούν τη λύση του σεξουαλικού προβλήματος, διαιωνίζοντας το πρόβλημά τους.

Ζήσης Παπαθανασίου

Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας, Σεξολόγος

Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου